Organizacje pozarządowe z calej Polski, w tym takze Fundacja Przestrzenie Dialogu, podpisaly sie pod listem otwartym wyrażającym głębokie zaniepokojenie atmosferą, jaka tworzona jest ostatnio wokół niektórych działań obywatelskich: „”protestujemy przeciwko powtarzającym się ostatnio przypadkom podważania wiarygodności i rzetelności organizacji oraz arbitralnego dzielenia ich na „dobre” i „złe” – czytamy w liscie.Organizacje pozarządowe z calej Polski, w tym takze Fundacja Przestrzenie Dialogu, podpisaly sie pod listem otwartym wyrażającym głębokie zaniepokojenie atmosferą, jaka tworzona jest ostatnio wokół niektórych działań obywatelskich: „”protestujemy przeciwko powtarzającym się ostatnio przypadkom podważania wiarygodności i rzetelności organizacji oraz arbitralnego dzielenia ich na „dobre” i „złe” – czytamy w liscie.
List otwarty
Jako przedstawiciele środowiska organizacji pozarządowych, inicjatyw i ruchów społecznych wyrażamy głębokie zaniepokojenie atmosferą, jaka tworzona jest ostatnio wokół niektórych działań obywatelskich. Niepokoi nas ton wypowiedzi części polityków, przedstawicieli rządu, urzędników i mediów.
Sektor pozarządowy to obecnie kilkadziesiąt tysięcy podmiotów, które w oparciu o konstytucyjne prawa i wolności zrzeszania się i działania w ramach różnych form prawnych, w poczuciu odpowiedzialności za państwo, społeczeństwo, lokalne społeczności, angażują się w rozwiązywanie wielu problemów, nie czekając aż zrobi to za nie państwo. Świadczą pomoc społeczną, starają się wyrównywać szanse grup społecznie słabszych, troszczą się o niepełnosprawnych, dbają o ochronę środowiska, o rozwój samorządności i przedsiębiorczości, zajmują się edukacją dzieci i młodzieży, promują kulturę, bronią praw człowieka, prowadzą niezależne ośrodki badawcze. Są bezpośrednim przejawem funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, elementu obecnego w każdym demokratycznym systemie. W ciągu ostatnich kilkunastu lat sektor pozarządowy stał się także ważnym partnerem dla administracji publicznej, rządu, środowisk politycznych i gospodarczych.
Ponieważ rola organizacji i inicjatyw obywatelskich jest szczególna, objęte są one nadzorem uprawnionych do tego organów państwa. Powinny także być poddawane społecznej ocenie. Kluczowe w tym przypadku staje się pełnienie funkcji kontrolnych wobec organizacji w taki sposób, aby po pierwsze – nie powielać zadań instytucji powołanych do takich celów, po drugie – aby kryteria te miały obiektywny i wymierny charakter, umożliwiający rzetelną ocenę. Kryteria oceny nie mogą godzić w wolność wyrażania poglądów, wolność sumienia i religii; nie mogą ograniczać praw i wolności człowieka i obywatela. Przede wszystkim zaś recenzowanie działalność organizacji i grup obywatelskich nie może być stosowane jako narzędzie realizacji partykularnych celów politycznych różnych ugrupowań.
Dlatego też protestujemy przeciwko powtarzającym się ostatnio przypadkom podważania wiarygodności i rzetelności organizacji oraz arbitralnego dzielenia ich na „dobre” i „złe”.
· Nie zgadzamy się, aby – bez zbadania faktów – wyrokowano publicznie o nieuczciwości i nieprzejrzystości organizacji pozarządowych.
· Nie zgadzamy się, aby – bez uzasadnienia i dowodów – wyrokowano publicznie o szkodliwym wpływie na społeczeństwo niektórych organizacji i aby w ten sposób kwestionowano ich zgodną z prawem działalność.
· Nie zgadzamy się, aby ocen, które działania obywatelskie są politycznie i ideowo poprawne dokonywali politycy i posłuszne im urzędy.
· Nie zgadzamy się, aby organizacje stawały się przedmiotem politycznych przepychanek.
Nasze obawy i niepokoje mają swoje źródło w:
– napaści na Fundację CASE, o której przypomniano sobie przy okazji konfliktu wokół Komisji Nadzoru Bankowego i której postawiono szereg zarzutów, bez sprawdzenia podstawowych faktów potrzebnych do ich sformułowania;
– konflikcie wokół EkoFunduszu, z zarządu którego bezzasadnie próbowano odwołać dotychczasowego prezesa i twórcę funduszu, osobę o niepodważalnym autorytecie;
– zawartym w skierowanym do kuratorów oświaty liście wiceministra edukacji ostrzeżeniu przed wpuszczaniem na teren szkół organizacji, promujących „atrakcyjne hasła pacyfistyczne, ekologiczne i antywojenne bezkrytycznie przyjmowane przez młodzież”, a niosące w rzeczywistości „szkodliwe treści wychowawcze”;
– idącym za listem wiceministra ostrzeżeniu działaczy bielskiego Forum Młodych PiS przed działalnością jednej z bardziej skutecznych i uznanych organizacji ekologicznych – Klubu Gaja, której metody działania zostały podczas specjalnej konferencji prasowej porównane do działalności sekt;
– sposobie uzasadnienia negatywnego stanowisko niektórych działaczy PiS wobec programu edukacji z zakresu ratownictwa medycznego, który miałby być realizowany w szkołach przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy (zdaniem krytykujących szef WOŚP „jak dotąd zrobił więcej szkody niż pożytku w wychowaniu młodego pokolenia”, zaś sama WOŚP jako kontrowersyjna organizacja, nie powinna działać w placówkach oświatowych).
Ponieważ wszystkie te przypadki miały miejsce w ciągu ostatnich paru tygodni, tendencję tę uważamy za niepokojącą. Chcemy, aby obywatele – zarówno ci zrzeszeni w ramach organizacji, jak i ci niezrzeszeni – mogli nadal swobodnie działać na rzecz publicznego dobra. Chcemy też, aby nadal możliwa była wielość poglądów i żeby każda zgodna z prawem inicjatywa mogła się rozwijać z pożytkiem dla wszystkich zainteresowanych. Jednocześnie nie chcemy, aby wykorzystywano organizacje do realizacji celów politycznych.
Pozostaniemy gotowi bronić przedstawionych powyżej przekonań niezależnie od układów politycznych, sytuacji gospodarczej i społecznych nastrojów.
Warszawa, 28 marca 2006
List podpisały:
Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego
Instytut Spraw Publicznych
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Stowarzyszenie Forum Darczyńców w Polsce
Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży,
Fundacja Wspomagania Wsi,
Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej,
Fundacja im. Stefana Batorego,
Stowarzyszenie Nidzicki Fundusz Lokalny,
Stowarzyszenie Fundusz Lokalny Masywu Śnieżnika,
Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce,
Fundacja im. Stefana Batorego,
Fundacja Partnerstwo dla Środowiska,
Fundacja Bankowa im. Leopolda Kronenberga,
Fundacja Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe,
Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności
Stowarzyszenie Szkoła Liderów
Fundacja Przestrzenie Dialogu, Gdańsk