List otwarty do mediów i opinii publicznej Górnego Śląska

Katowice, 5-8 marca 2008 roku

Szanowna Pani
Szanowny Panie

My, niżej podpisane i podpisani, pracując na co dzień na Śląsku na rzecz przeciwdziałania wszelkiej dyskryminacji, a w tym na rzecz równego statusu kobiet i mężczyzn, pragniemy zabrać dziś głos na temat województwa śląskiego w perspektywie gender mainstreaming. W Międzynarodowym Dniu Kobiet, chcemy zapytać, czy polityka płci włączana jest na Śląsku do działań z zakresu ekonomii, polityki, kultury, itp.Katowice, 5-8 marca 2008 roku

Szanowna Pani
Szanowny Panie

My, niżej podpisane i podpisani, pracując na co dzień na Śląsku na rzecz przeciwdziałania wszelkiej dyskryminacji, a w tym na rzecz równego statusu kobiet i mężczyzn, pragniemy zabrać dziś głos na temat województwa śląskiego w perspektywie gender mainstreaming. W Międzynarodowym Dniu Kobiet, chcemy zapytać, czy polityka płci włączana jest na Śląsku do działań z zakresu ekonomii, polityki, kultury, itp.

W praktyce gender mainstreaming przekłada się na ocenę prawa oraz wszelkich działań i programów gospodarczych, społecznych, edukacyjnych, i innych pod kątem ich wpływu na pozycję kobiet i mężczyzn. Jako jedna z wytycznych Unii Europejskiej, obowiązuje również w Polsce.

Piszemy ten list, ponieważ pomimo wejścia Polski do Unii niemal 4 lata temu, polityki gender mainstreaming nie reprezentuje w województwie śląskim ani lokalna władza, ani media – czy to publiczne, czy prywatne.

Edukując i prowadząc warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych, doradzając i pomagając kobietom w trudnych sytuacjach życiowych, kształcąc liderki społeczne, wspierając rodziny i osoby samotne lub bezrobotne, wiemy, jak bardzo w tej żmudnej, codziennej promocji równouprawnienia na Śląsku brakuje przykładów idących z góry, jasnego i odważnego wsparcia idei równego statusu ze strony Autorytetów.

Media i politycy stawiają nas przed pytaniem: „Kobiety! O co wam chodzi, macie przecież wolność wyboru, prawa wyborcze, emancypację”. Czasem sugerują, że mimo wszystko powinnyśmy/powinniśmy pójść na kompromis. Zmilczeć. Dostosować się. Nie dyskutować. Retoryka używana przez niemal wszystkie partie, media oraz wiele opiniotwórczych osób, zarówno z kręgów świeckich jak i kościelnych, przesłania fakt, iż gender mainstreaming, to jedno z najważniejszych narzędzi demokracji. Powtarzane od lat hasło: „Demokracja bez kobiet, to pół demokracji” wydaje się nie być przekonujące dla śląskich władz i autorytetów. Pozytywne zjawiska, jakimi wydaje się przedsiębiorczość kobiet oraz ich zapał i chęć do przełamywania stereotypów wynikających z patriarchalnej tradycji lub poprzedniego systemu politycznego, są oceniane jako zagrożenie!

Nie są odczytywane jako kluczowe elementy rozwoju cywilizacyjnego i społecznego, ale jako namawianie śląskich kobiet do oddalenia się od etosu Matki-Polki, a przede wszystkim: od kobiecego poświęcenia rodzinie, pokory wobec innych, wreszcie macierzyństwa. Twierdzi się publicznie, iż w interesie nas wszystkich, a przede wszystkim kobiet leży zachowanie „starego porządku”, czyli „naturalnego” podziału na społeczne i kulturowe role, ze sztywnym podziałem na to, co kobiece i to, co męskie.

My jednak opowiadamy się za inną rzeczywistością polityczną i społeczną na Śląsku. Wolną od dyskryminacji kobiet, raczej wkluczającą kobiety wszelkimi możliwymi środkami we wszystkie nurty rozwoju regionu. Chcemy województwa śląskiego silnego gospodarczo i politycznie, ale – co nie mniej ważne – nowoczesnego, czyli równościowego i wrażliwego społecznie. Zadaniem polityki równego statusu jest zagwarantowanie kobietom i mężczyznom takich samych praw, obowiązków i szans we wszystkich dziedzinach życia. Podstawowe kryteria, wg których można ocenić realizację polityki równego statusu kobiet i mężczyzn, to min:

• Równy udział we władzy i procesie podejmowania decyzji. Po ostatnich wyborach w śląskiej polityce kobiet jest o 1/3 mniej, to za mało, aby na co dzień przypominać o równym statusie we wszystkich gremiach decyzyjnych Śląska.
• Takie same szanse na niezależność finansową Feminizacja biedy na Śląsku, zaniedbania wobec kobiet w procesie restrukturyzacji górnictwa, to tylko niektóre przykłady nierówności ekonomicznej wynikającej ze złych systemowo rozwiązań.
• Równe szanse w zatrudnieniu, warunkach pracy, dostępie do awansów, prowadzeniu działalności biznesowej. Byłoby nieuczciwością stwierdzenie, że mieszkanki Śląska sobie z tym nie radzą, ale byłoby też błędem niezauważenie, że na ogólnopolskiej liście Gender Index (firmy przyjazne kobietom) właściwie nie ma firm ze Śląska.
• Równy dostęp do szkoleń i innych możliwości rozwoju własnych zainteresowań i uzdolnień Niewielu organizatorów szkoleń w trakcie ich trwania proponuje opiekę nad dziećmi lub zwrot kosztów przejazdu, a to są zazwyczaj największe bariery dla kobiet, zwłaszcza ubogich i samotnych. Jednak to właśnie na Śląsku wydano podręcznik dla nauczycieli pt: „Równa szkoła – edukacja wolna od dyskryminacji”. Pytanie, ilu nauczycielom pozwoli się wprost zastosować dydaktyczne zalecenia tej znakomitej książki.
• Równy udział w obowiązkach i odpowiedzialności w życiu rodzinnym Patriarchat trzyma się mocno w naszym regionie, ale powoli, między innymi dzięki naszej pracy, kobiety mają coraz głębszą świadomość wartości pracy domowej oraz tego, że partnerstwo nie jest niemożliwe, wymaga jednak żmudnej, codziennej pracy nad sobą i nad partnerem. Z drugiej strony mamy na Śląsku, jak to bywa w wielkich aglomeracjach, przykłady patologii całych dzielnic zagrożonych i niszczonych przemocą, alkoholizmem i nędzą. Skutkiem nie podejmowania przez lokalne władze społecznej rewitalizacji tych dzielnic, jest to, że największe obciążenie znowu spada na kobiety.
• Wolność od przemocy, zwłaszcza wynikającej z dyskryminacji ze względu na płeć. Statystyki przestępczości na Śląsku co prawda odnotowują od pewnego czasu spadek przemocy wobec kobiet, ale z drugiej strony dopiero od niedawna próbuje się tu mówić wprost o przemocowych skutkach alkoholizmu śląskich mężczyzn, o prostytucji oraz o pornografii. Streetworkerki i streetworkerzy to nadal nowość na śląskich ulicach.

To tylko wybrane przykłady spośród wielkiego obszaru nierówności, o którym mówimy od dawna. To jest właśnie fragment tego, o co nam chodzi.

Niechęć polityków i opór mediów rodzi naszą obawę, że przedstawianie naszego interesu jako przeciwstawnego interesowi społecznemu nie służy naszemu dobru. Pytamy, jaką wizję Aglomeracji dziś i w przyszłości, jaką wizję Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, czy województwa śląskiego mają dzisiejsze władze i przyszli ich spadkobiercy, jeżeli nie uwzględniają w tym projekcie perspektywy gender mainstreaming?

Obawiamy się, że taka polityka doprowadzi w konsekwencji do powstania złych i nie-demokratycznych rozwiązań, dyskryminujących i wykluczajacych ponad połowę tutejszej społeczności.

Prosimy o podpisanie tego listu. Tym samym poprzecie Państwo ideę perspektywy gender mainstreaming i konieczność jej stosowania w województwie śląskim. Naszym celem jest, aby strategia rozwoju naszego regionu kształtowana była poprzez założenia gender mainstreaming oraz to, aby było to tak oczywiste, jak stawiany dziś zazwyczaj na pierwszym miejscu, rachunek ekonomiczny.